Zoeken in deze blog

woensdag 25 januari 2017

Telesforo Julve guitars / Een fretjob




These Valencia based factory churned out a lot of guitars
and the sentiment is there when I'm confessing these guitars
were instruments to have when I was young. So at last,
this was built at the end of the fifties, a little more deluxe model. 
The 3 piece soundboard has the well known 3 brace strutting 
used so often by Valencia based guitarreros. See for instance
the Salvador Ibanez guitar here above. Scale: 655 mm
Salvador Ibanez in fact sold his factory to Telesforo Julve.
And Julve provided Juan Estruch with parts and even
whole guitars around 1925. See the Estruch part in
this Blog and the typical "Julve" moves there.
SOLD.


As can be seen on this picture they stained this guitar
in order to have a rosewood like look but the strange
thing is: The sides could be of rosewood and maybe
even Brasilian rosewood though the back seems to be
made out of a dull piece of walnut. The spruce top is
not of top quality but European spruce anyway.
So, contrary of what is explained in the catalogues
of that time, they sometimes used woods that were
obtainable at some moment.


Along with the colouring of the soundbox the
factory decided to treat the fingerboard as well:
They painted it in a finally black colour in order
to simulate ebony. The wood used for this finger-
board however is very dense and hard. They
didn't had to be ashamed for using it as it
appears to be purple heart. Alas, (and always 
on the cheaper models) the copper fretwork!


This label states the factory was located at the
Convento S. Francisco, 4 and the addition of a 5 digit
telephone number makes it clear it has to be from before
1957. Just check the website Ton Bogaard made about
this maker. The number in the head confirms this year.


What really surprised me was the carving of the
vertical line in the middle. Normally this would
have been inlay work. Further the so called
pointed headform and not really symmetrical.
Bronze winder shafts as was common until
about 1960. After that year the use of plastic
shafts was introduced.


Simple, but good working tuners most likely ordered
from abroad instead of made in their own factory. Even 
the more elaborate and ornamented guitars carry these 
fairly simple tuners. The Valencian made guitars are 
mostly not that securely built but one way or another I 
dig the "honest" and direct sound they provide and 
besides that this guitar colors beautiful when striked
at different spots on the strings.


What makes the Telesforo Julve guitars allmost 
immediately recognizable are the two mother of 
pearl stripes. They later replaced these stripes with 
plastic ones. The roughly shaped bridge can be
studied by clicking on this picture.  File traces are
on the bridge as well as on the fingerboard. The 
bone saddle has been replaced with an ivory on.

I already noticed a three piece soundboard on
more TJ guitars. One narrow centerpiece of about
10 cm and two bigger ones on the outer sides.
As for the bridge, TJ choosed not to place the 
bridgebone in a slight angle: The whole bridge
has been placed under a slight angle! A method
that can be observed on most older Spanish
guitars, mostly from before 1940 /1950.


The heelform changed over time and is another item
to date these guitars. Presented here is the half round 
heelform used between 1935 - 1960.  The neckwood 
hasn't been matched with a spruce heel which often is 
the case. In fact a cheaper Valencian solution. The 
inner heel block of this guitar definately is mahogany. 
The sides have been lacquered a bit sloppy, after the 
linings had been placed but that is restorable as can
be seen in the next picture. Cedar neck.


I made a small device in order to scrap away the excessive
stain. The bindings are much cleaner now. Being an instrument
that produces a beautiful tone I've decided to give it better
fretwork as well. Though produced in large quantities the
guitars from this factory are becoming more and more
collectable, the higher end models being more scarce.





Telesforo Julve guitar 46 bis (Segovia model)





It doesn't happen that much: A higher end model that 
has been offered for sale. As a "real" collector you
are always curious to learn what the differences are
between these ones and the more economic models.


In both the Dutch catalogues as well as the Telesforo
Julve description they are stating the woods to be rose-
wood but I can't confirm that sadly. More details appear
to be quite mediocre executed. This back has been 
stained to give it a more luxury look but today 
luthiers choose for more honest options.


The head has been finely veneered with a rosewood cap. 
It could probably even be Brasilian as is the bridge. An-
other remarkable feature on TJ guitars is that the head 
and neck are made out of one piece of wood which most
of the time hasn't been done by Spanish luthiers.


I like the head design but the neck feels a little bit chunky. 
As most of the varnish has disappeared I can make corrections
on that aspect. And some new layers of varnish will do.


The tuners are also looking quite cheap and do not
distinguish themselves with the ones on the study
models. But they work real properly! Possibly 
Telesforo Julve never made tuners themselves.
I've seen older Telesforo Julves that were equipped
with a rosewood body and more deluxe tuners so
I did a search to a similar solution and I found them 
'Copied" from an early top of the line model.


And even on a more expensive model like this one the tuners 
are not on par with the quality in sound this guitar provides.
Some details made another guitar collector, to whom I
showed it to, state it could possibly was built by Ricardo
Sanchis Nacher. The 19th fret,  the rounded outer heel and
the bone / ivory cover on the string tie block. His guitars
were often equipped with the same kind of tuners.


Another feature that shouldn't be there on a "concert'
model is the sloppy way they coloured back and sides
Here and there simply on the bindings. Quite the opposite
is the refined inner woodwork and the shaping of
the parts used there e.g. the fan bracing.


A nice rosette that lost a bit of its' beauty as a result
from scratches on the lacquer of the soundboard.
As this kind of lacquer cristallizes it becomes real
vulnerable for nail scratches and the like. The sound-
board appears to be quite thin but the doomed top 
explains a lot: By having a slightly bowed top it 
becomes stronger to withstand stringtension and
a thinner top simply vibrates better. A lot of guitars
are executed with a doomed top and it explains why
the top between bridge and rosette hasn't collapsed.


A nicely executed bridge. Not the two TJ inlays in the
tieblock but all covered with a bone (ivory?)  layer.
The latter could be a clue directing into the also Valencia
based luthier Sanchis Nacher who also studied in Madrid 
and was a sideman for Jose Ramirez and even Domingo
Esteso among others. He also worked for TJ as has
been done by Vicente Tatay.

In the first half of the century it is known to me that 
for the compensation of the octave notes (and the rest of 
course) the bridges were placed in a slight angle on the 
soundboard with some more compensation for the lower 
strings. Later the bridgebone sleeve has been cut in a 
slight angle. On this guitar the old method can be seen, 
the bridge being glued somewhat lower on the left. 
So this is not a sloppy action of this builder but intended!


The fingerboard certainly is rosewood and as opposed to the
cheaper models it was not stained black. But to refresh it, it 
was necessary to have it shaved between each fret. The
frets on this guitar are not copper but a better quality wire.
Levelling of the frets is another thing on these guitars.
It has been done but rounding each fret afterwards simply
was too much time consuming but should be there on
a quality guitar


An extra crack in the soundboard came into the guitar after
an unlucky accident but as sides still close in a proper way
it will be possible to work in some glue and after that the
soundboard will be refinished having the rosette shining
again on this guitar!


The crack is all the way to the soundhole.... But after giving
a lot of comment on all kinds of details I must conclude that
after almost 70 years the neck is still perfectly straight as
is the soundboard. It is occupied with a 7 way fan bracing.
In spite of the chunky neck it plays nicely and as for
the sound: That is in another league as the student model 
ones. A friendly woody tone with excellent sustain and 
good volume came as a big surprise after taking a look at
first glance to this guitar. This guitar body's own frequency
lies on the note G# but not that distinct so to say.


In a like new condition this guitar shines again but 
necessary upgrades have been done now. The 
relacquering took most of the time as you have to
polish between each layer of varnish. This guitar 
being bigger corresponds with the description in
the ad from Van Wouw, the Dutch importer that
says "a very big model".


The back and sides were another must as the bindings
weren't that clean after a staining process of the back
and sides. A little bit sloppy done. The neck also
received some new layers of varnish after having been
shaved a bit as it was way too "chunky". Remarkable
of course is the 660 mm scale on this guitar. Also
the length of the body is 492 mm as opposed to the
483 mm of the student model here above.


The rosette in all its' beauty. Not that elaborate but
simplicity isn't always a worse thing to add.


Careful examination learns the spectator that there still is some 
damage to be seen on the soundboard. Just below the left wing
of the bridge and some deep spots but making the soundboard
thinner by removing these small spots is something you must
not do. The gluing of the crack in the soundboard gave a 
significant improvement in sound regarding the higher notes.
I've noticed the same sound result on a Jose Ramirez
clase 1A concert guitar further in this Blog.


The frets have been levelled and rounded and they look
like new again! The extended form of the fingerboard
can be studied here as well. Well suited for the more
demanding pieces. This guitar "colours" nicely once 
striked at different spots along the strings.


The head with the rosewood cap on it is beautiful
in all its' simplicity and the new tuners are making
accurate tuning a piece of cake.


The heel on this Telesforo Julve is made out of hardwood
as opposed to some cheaper models. By using simple spruce
blocks you can speed up the process but it is simply a rather 
poor solution.


The bindings of the soundboard are still beautiful and have
been done with care. Also the bindings are "sharp" again.
An odd thing for me to do is putting olive oil on the finger-
board but it colours almost like an ebony one!


Ironically the model of the newly added tuning knobs are 
similar to the old tuner knobs on a thirties top of the line 
Julve we recently discovered. That TJ was executed with
real rosewood and it had an ebony fingerboard.

I'd like to add some information regarding the scale length
of the different TJ guitars in combination with the body
dimensions. Always interesting and possibly we can 
discover  a certain way of using molds or not? The scale
length of most student TJ appears to be 655 mm



                        46bis    Guitar 1   Guitar 2    Guitar 3    St. model 
                                                                                      here
Body Length    492       483          480           480          483
Width 1            282       270          268           266          270
Waist               238       230           230           230         232
Width 2            366       350          348            345         356




Presented here are some models from the Dutch importer
van Wouw. The 46bis is stated to be the "Segovia" model.
You can enlarge this picture by clicking on it. However the
text does not correspond with the picture! I think the guitar
in the middle to be the 46bis model! My TJ 46bis corresponds 
the most with the guitar presented in the middle. More-
over the text states the 46bis to be a larger guitar!



And prices in Dutch guilders in a long gone Era!
1 Euro has the same value as 2,2 Dutch guilders.
You can enlarge this picture by clicking on it.


Het herfretten van deze gitaren:

We moeten dan een verschil maken tussen de wat zachtere
houtsoorten welke voor de toets gebruikt zijn en de hardere
zoals bijvoorbeeld ebben. Deze houtsoorten zijn echt lastiger
om er zonder schade mee aan de slag te gaan.

Waarom juist hier? Onder het Telesforo Julve hoofdstuk?
Dat heeft alles te maken met het goedkopere koperen fret-
draad dat bijna altijd op de "instap" gitaartjes uit Valencia, 
maar ook daarbuiten werd toegepast. 

- Het eruit halen van frets moet in alle rust gebeuren, niet te
  snel willen werken. Is de toets bijvoorbeeld erg droog, olie
  deze dan eerst in om het toetshout beter te beschermen 
  tegen het bijna onvermijdelijke "rafelrandje" Het kan prima 
  met een afkniptang waarvan het gedeelte dat tegen de toets 
  gedrukt wordt, afgevlakt moet worden zodat de scherpe 
  bekjes goed tegen de toets gedrukt kunnen worden. De
  bekjes moeten onder de fret kunnen komen. Aan de uitein-
  des beginnen en steeds een paar millimeter opschuiven 
  met de tang. Mochten de frets ook gelijmd vastzitten, lees 
  dan eerst even de volgende alinea door.

- Als alle frets eruit zijn, kan de toets indien nodig uitgevlakt 
  worden. Bij een foute hoek van de hals ten opzichte van de
  klankkast kan dit gecorrigeerd worden door naar de kop toe
  meer hout van de toets weg te halen. Een metalen lat is 
  daarbij handig om de toets op het kaarsrecht zijn te contro-
  leren. De snaarspanning zorgt later doorgaans voor voldoen-
  de "neck relief". Zie ook onderaan deze handleiding. Blijkt de
  toets uit een vrij zachte houtsoort te zijn gemaakt, overweeg
  dan om even een lijmlaagje in de gleuf voor de fret te leggen.
  Ik gebruik hiervoor twee componenten lijm. Deze geeft erg 
  veel stevigheid maar kan bij een volgende fretbeurt zacht
  worden gemaakt door de fret zelf te verhitten met een sol-
  deerbout. Dit is soms ook al nodig bij het verwijderen van
  de oude frets, mochten ze gelijmd zijn.

- Mocht de vorige stap een noodzakelijke zijn, zorg er dan
  voor dat je met een Japanse trekzaag de sleuven voor de 
  frets op diepte brengt. De dikte van de fretzaag is vaak 0,55
  tot 0,6 mm. Is de breedte van de tang van de fret die erin 
  gaat ongeveer 0.5 mm dan zullen de frets er zonder al te 
  veel problemen ingaan. Om de fretslots, zoals ze genoemd 
  worden zo recht mogelijk te zagen, zet je de zaag tegen een
  houten blokje dat mooi verticaal is afgezaagd. Dat is je 
  geleiding. De trekzaag heet zo omdat het actuele zaageffect 
  zijn werking heeft door de zaag naar je toe te bewegen.
  Oefen het zagen met een trekzaag even op een stuk hard-
  hout dat je hebt liggen. Te veel druk kan ervoor zorgen dat 
  de zaag gaat "huppelen" en uit de slot springt met schade 
  aan de toets van de gitaar.

- Vaak wordt het vergeten: even een paar streken met een 
  driehoeksvijltje langs de randen van de fretslot. Dit voor-
  komt eventuele schade bij een volgende fretbeurt als de
  frets er weer uit moeten.

- Je kunt fretdraad bestellen in korte stukjes maar ook aan de 
  “rol”: Boston fretdraad. Het voordeel van de laatste optie is 
  dat je zelf de lengte bepaalt waarop je je frets afknipt. Los 
  daarvan worden alle maten van de frets nauwkeurig aangege-
  ven. Mijn ervaring is dat je je pull-offs veel beter klinkend krijgt 
  met wat hoger fretdraad maar dat kan ook heel persoonlijk zijn.

- Bij fretdraad aan de rol betekent het dat je voor bijvoorbeeld 
  klassieke gitaren de fret eerst recht moet maken. Ik gebruik 
  hiervoor een klein bankschroefje waarvan ik de 2 bekken juist 
  zover openzet dat de “tang” van de fret er juist tussenpast.
  Tik nu naar het midden toe vanuit de uiteinden met een 
  hamertje met plastic kop op de fret. Helemaal recht is de fret 
  dan nog niet maar dat moet je verwezenlijken door de fret aan 
  een uiteinde omhoog te tillen terwijl het andere uiteinde nog 
  tussen de bankschroef zit. Voorzichtig kloppen over de lengte 
  van de fret om hem nu hoegenaamd recht te slaan. De fret mag 
  nog een beetje gebogen blijven om de uiteinden na het erin 
  tikken mooi aan te laten sluiten. 

- Mijn extra handeling voordat de fret erin geklopt wordt is de uit-
  einden te ontdoen van de door de afkniptang ontstane scherpe 
  puntjes. Dat voorkomt bij het later inkorten extra “belasting” op de 
  fret omdat die toch wat heen en weer gaan als je in de lengte-
  richting van de hals de frets op lengte brengt (bijna gelijk aan de 
  rand van de toets)

- Als de nog een fractie gebogen fret met zijn uiteinden al in de slot 
  geplaatst is, nu vanuit de uiteinden de fret erin kloppen. Niet harder 
  tikken dan strikt noodzakelijk is. Een tip is om aan een kant de fret 
  net wat uit te laten steken. Omdat de tang van de fret een soort van 
  weerhaakjes heeft, zit een fret steviger als je hem zijdelings een 
  paar tikes geeft zodat hij net wat verschuift. Als alle frets geplaatst 
  zijn, eerst globaal de uiteinden bijwerken met een niet te grove vijl 
  in de lengterichting van de hals. Zorg voor een goede bescherming 
  van het bovenblad hierbij! De vijl die ik hier altijd voor gebruik is aan
  een kant glad geslepen om ongelukjes te voorkomen. De reden 
  om dit te doen voordat de frets gevlakt gaan worden, is omdat
  je altijd wat beweging in de fret krijgt als je de frets aan het in-
  korten bent wat kan resulteren in ongelijke hoogtes van de frets 
  t.o.v. elkaar.

- Het verschil in hoogte over de hele lengte van de hals kun je visueel 
  krijgen door er een lange lat over te leggen. Mogelijk met wat lichte 
  klopjes van je plastic hamer zijn de verschillen op te heffen. 
 
- Nu worden de toppen van de frets met een niet al te grove vijl op 
  gelijke hoogte gebracht. Dit gebeurd in lengterichting van de hals.
  Dat de vijl niet te grof mag zijn spreekt voor zich omdat je anders 
  diepe dwarse krassen krijgt op je frets. De eerste controle op het  
  goed uitgevlakt zijn voer je met een lange rechte lat uit.

- De ultieme controle voor mij is toch altijd een klein recht stukje metaal 
  of hout met de lengte van plm. 3 frets en dat steeds per fret te verschui-
  ven om te kijken of  de hoogtes gelijk zijn. Is de middelste van de 3 frets
  te hoog dan resulteert dat in het “kantelen” van het stukje hout of metaal 
  dat je gebruikt voor de controle.

- Een enkele fret die te hoog is kan je ook, nadat de gitaar met snaren 
  bespannen is, nog wel even op hoogte brengen. Je schuift dan twee 
  stukjes rondhout links en rechts van de hoogste fret onder de snaren 
  zodat je er probleemloos met de vijl bij kan.

- Een fijne vijl gebruik je om de uiteinden gelijk met de randen van de 
  toets te krijgen en daarna de schuine kant aan de freteinden aan te 
  brengen. Niet te schuin want dan loop je teveel risico op het “eraf” 
  schieten van de snaar bij het bespelen van de dunste en/of dikste
  snaar.

- Daarna moeten de frets weer “gecrowned” worden. Ik doe dat nog
  steeds het liefst met de hand m.b.v. een fijn vijltje, ook weer aan een 
  kant glad geslepen. Daarbij wordt de toets wel steeds afgeplakt. Dat 
  is sowieso aan te raden. Een speciale fretvijl kun je ook aanschaffen 
  voor verschillende fretbreedtes. Polijstpapier en als laatste handeling 
  het gebruik van fijne staalwol 000 maken de frets weer als nieuw. De 
  uiteinden moeten daarbij niet vergeten worden: De scherpe randjes 
  echt weghalen voor het finale polijsten met een fijn vijltje. Er zijn ook 
  plaatjes te krijgen die de toets bij deze bewerkingen beschermen maar 
  dat is niet mijn keuze. Ik plak de frets liever af. Voor wat betreft plakband: 
  Gebruik je het als hulp om de toets af te plakken, de hals of een deel 
  van het bovenblad. Laat het nooit te lang zitten, het kan de lak bescha-
  digen.
  

-  Er zijn natuurlijk diverse filmpjes te bekijken op YouTube over dit onderwerp.
   Pablo Requena is daarbij een van de vakmensen die dat behoorlijk uitgebreid 
   uit de doeken doet.

- Last but nog Least is het juist uitvlakken van de toets. Om dat qua tijdsduur 
  wat in te korten, plaats ik de toets op een schuurband maar ook nu met name 
  het bovenblad met wat dikker karton bedekken ter bescherming! Je moet dan 
  echt weten wat je doet en het is een eerste grove behandeling, met name inte-
  ressant als je de toets naar de kop toe wat af moet schuren om een betere 
  hoek hals / body te bereiken. Ook dit regelmatig controleren met een metalen 
  lange lat en daarnaast moet de toets  aan zowel de baskant en diskant van 
  gelijke dikte worden. Voor het corrigeren kan er wel 2 of 3 mm bij de kop 
  van de toets afgehaald worden. Let er wel op dat de fretslot en met name 
  de plaats ervan zichtbaar blijft! Eventueel meteen weer op diepte brengen.

- Dit is de eerste grove fase van het uitvlakken van de toets. Een mooi recht 
  schuurblok met een goede kwaliteit schuurlinnen omwikkeld is een volgende
  stap. Hiermee heb je weer meer controle over het hele proces. De hals moet
  je steeds op verschillende plaatsen controleren op een mooi recht verloop 
  van de afgevlakte toets. Vaak maakt de toets een soort van bolling daar waar
  de hals in de klankkast overgaat. Anders gezegd, daar komt de toets vaak wat 
  naar boven Dat is niet altijd meteen te zien maar als de hals onder de juiste
  snaarspanning staat kan zich zoiets alsnog voordoen. Ik laat de toets liever 
  een beetje "weglopen" van de snaren, dus wat lager weggeschuurd voor wat
  betreft het toetsgedeelte op de klankkast. 

- Nu zou een lange lat, op de toets gelegd vanaf de topkam richting brug, eigen-
  lijk halverwege de hoogte daarvan uit moeten komen voor een correcte kam-
  been hoogte. Een handeling die je zeker uit moet voeren! De toets wordt gladder 
  gemaakt met een soort van schraap waarvoor je scherpe breekmesjes kunt ge-
  bruiken of een schraapstaal. De definitieve en laatste handeling is het glad maken
  met fijne staalwol. De toets soepel maken met wat olie voordat de frets erin 
  worden gehamerd, voorkomt vaak schade aan de toets. Dit zie je het meest bij
  toetsen van ebbenhout. Dus niet raadzaam om daarmee te beginnen.

- En als je het aandurft? Succes toegewenst. Het kan je erg veel geld besparen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten