Hiroshi Tamura P50 Bouwjaar 1972

 

Een mooie Hiroshi Tamura gitaar uit 1972.

Het is een P50 model. De Japanners voerden dit soort

model aanduidingen n.a.v. de prijzen die ze destijds 

(jaren zeventig) vroegen voor hun producten. Dit was 

toen een dure gitaar want de koers van de Yen 

devalueerde nogal in de zeventiger jaren. Maar 

ik heb deze gitaar niet gekocht bij wijze van inves-

tering. Het geluid sprak me aan. De gebroeders 

Tamura werkten samen gedurende de 60-er, zeven-

tiger en tachtiger jaren. Niet meer in leven en ook 

geen opvolgers betekende helaas een beetje 

verdwijnen in een soort obscuriteit terwijl hun aanzien 

niet voor Kohno of Orozco hoefde onder te doen.

Destijds 50.000 Yen. Nu 700 Euro. VERKOCHT

Een fraai en fijngenerfd bovenblad dat echter wel zijn sporen 

heeft meegekregen van het intensieve bespelen maar ook een

beetje vanwege een ruwe behandeling. Massief ceder boven-

blad en een ebben toets met verrassenderwijs een plastic 

topkam. Die is natuurlijk vervangen door een benen kammetje

evenals het brugbeentje. De schaal is 655 mm en de gitaar 

is uitgevoerd met een waaiervormige bracing van 7 latjes 

inclusief twee sluitribben in de oude Antonio de

Torres traditie.

Het achterblad is gelamineerd uitgevoerd evenals de zijkanten.

Vaak wordt dit als inferieur aangemerkt maar bedenk daarbij wel

dat veel 19e eeuwse Franse gitaren ook zo werden uitgevoerd.

Een zachtere houtsoort aan de binnenkant tegen de hardere

buitenlaag. Maar vaak ook palissander op palissander wat bij

overzeese export veel stabieler blijkt te zijn. En zelfs tegen-

woordig zijn de Clase 1A concertgitaren van Jose Ramirez nog 

van gefineerde zijkanten voorzien. Het lijm en constructiewerk 

aan de binnenkant van de Tamura is onberispelijk!

Een palissander brug waarbij de hoogste snaren hier

nog met een simpele blouse knoop als snaarhouder 

zijn vastgezet. Inmiddels is deze brug voor wat betreft

de drie hoogste snaren van een string saver voorzien

om een betere hoek over het kambeentje te verwe-

zenlijken maar eigenlijk niet nodig.

Een smaakvolle kop maar wel met een afwijkende

afstand tussen de verschillende stemknoppen en hun

assen: 38 mm in plaats van de gebruikelijke 35 mm.

Niet te krijgen al maakte de Spaanse fabrikant Fustero

deze wel op aanvraag. Helaas bestaat dat atelier niet meer.

Goede mechanieken, doorgezaagd en van een messing

plaatje voorzien. zorgden voor een prima oplossing.

De firma Rubner maakt overigens op verzoek wel

mechanieken met een afwijkende "spacing".

Op de duurste Tamura modellen is een ebben

verstevigingsstrip te vinden in de hals. Hier dus

niet maar na bijna 50 jaar is de hals nog steeds

recht. Het geluid van deze gitaar is vergelijk-

baar met de Kohno modellen: Een mooie stevige

bas gecombineerd met een rijk en mooi rond

hoog. Dat alles in goede balans. Wellicht dat de 

gitaar wat aan een specifiek geluid mist maar dat 

is persoonlijk en soms ook alleen voorbehouden 

aan de topmodellen van de grote bouwers.

Op deze foto is de oplossing te zien die ik bedacht

heb om de 38 mm afstand tussen de stemknoppen

op te vangen: Een messing plaatje ertussen na de

standaard mechanieken van 35 mm te hebben 

doorgezaagd. En de vrijheid om een kwalitatief

goed en geschikt mechaniek uit te zoeken.

Jose Rodriguez Model 8ST Spaanse gitaar (Valencia) / Lucien Gelas gitaar

Ik koop graag gitaartjes waar het een en ander aan moet 

gebeuren. Dat is begonnen toen ik met mijn vrouw op een

warme dag in Jerez de la Frontera liep, terwijl iemand

een gliko opende om er een gitaar in te gooien. "Mag ik

hem hebben?" was mijn vraag "Esta rotta" was het antwoord.

Nou, dat viel mee, een gebroken kop welke nog prima

te lijmen was. Gerepareerd en gewoon weggegeven aan 

iemand die mij ook van dienst was geweest. Deze gitaar

leek ook zo'n lot beschoren te zijn. Wat schades die minder

eenvoudig door iemand zomaar hersteld kunnen worden.

Zoals hier een goede reparatie aan het massieve boven-

blad (Linksonder) SOLD.

 

Deze gitaar is helemaal nog niet zo oud maar is wel

een beetje mishandeld en heeft ook aan het achterblad 

nog wat reparaties ondergaan. De moeite? Ja, want

deze gitaren zijn de directe opvolgers van de illustere 

Antonio Lorca gelabelde gitaren uit de Guitarras

Mervi fabrieken in Valencia.

Jose Rodriguez model 8 ST is direct te vergelijken met

het model 8 van Antonio Lorca. Gewoon wat netter

gebouwde gitaren dan doorgaans in Valencia en zeker

qua klank de moeite waard.

Met trots wordt blijkbaar kond gedaan van het mas-

sieve bovenblad dat je op deze gitaren terugvindt.

Tsja, mocht je een labeltje tekort komen.... Dit label

is gefotografeerd van de gitaar hierboven en zichtbaar

is dus ook de "Antonio Lorca" afkomst alhoewel die

naam een "Fake"  is omdat Antonio Lorca een be-

roemde bouwer in de 19e eeuw uit Malaga was.

Misschien wat minder mooi, maar krijg het maar eens 

op kleur. Donkert in elk geval nog na aan het daglicht.

E.e.a. sluit echter prima aan en is volkomen stabiel.

Garantie geef ik daar gewoon op!

Een mooie rozet en eigenlijk een fijngenerfd bovenblad 

wat meestal voor de wat duurdere modellen gebruikt wordt.

Rechts onderin een klein inzetje om daar de rand weer 

stevig te maken. Daar is de gitaar wellicht een keer

op gevallen.

De achterkant van de kop is netjes. Geen breuken

of iets dergelijks.

Simpele nieuwe mechanieken maar alles werkt naar behoren.

Netjes gevlakte en gepolijste frets die klaar zijn

voor jaren speelplezier. Heel prettige speelactie

mede door de wat korte schaal waarmee deze

gitaren zijn uitgerust. Het geluid is de sterke kant

van deze modellen en ze onderscheiden zich dan

ook niet van hun illustere voorgangers: De 

Antonio Lorca series.

Lucien Gelas

Het leek me een leuk project om me daar nu eens op

te storten. Veel werk maar als gepensioneerde telt dat

allemaal wat minder mee. Dus "het mes erin".

Diverse (onvermijdelijke) scheuren in het bovenblad en

het is dan ook dan vraag of het tussenblad daarvan verschoond 

is gebleven. E.e.a. is goed te repareren want het achterblad

is te ver heen om te gaan restaureren. Massief esdoorn is

nog voldoende te krijgen en dat op kleur brengen lukt me 

ook wel. De kam heeft het, zoals erg vaak op deze modellen

in verband met de trekkracht van de snaren door deze 

constructie, ook begeven.

Een "inkijkje in deze bijzondere gitaarconstructie. Scheuren

waar je normaal gesproken niet bij kunt bij het toepassen van

zo'n dubbel bovenblad. Miguel Llobet maar ook Ida Presti

hebben ooit dit model bespeeld en in hun collectie gehad.

Vaak is het gebruik van stalen snaren schuldig aan dit soort

schades dus dat moet voor de toekomst met klem afgeraden

worden al is het wel mogelijk met de nieuwe kamconstructie

in combinatie met de snaarhouder die erop zit.

Dan maar alle knoppen eraf als we er toch al twee mis-

sen en een derde een afwijkende kleur en vorm heeft.

Een kleur kiezen die past bij het inmiddels weer op

kleur gebracht bovenblad. Overigens hebben goed 

geplaatste inzetten bij het repareren van een scheur 

nauwelijks invloed op het uiteindelijke geluid. Een

scheur is eigenlijk ook een teken van teveel spanning 

tussen de diverse onderdelen en dat kan wel eens

positief voor het geluid maar negatief voor de

toekomst van een gitaar uitpakken.

Niet alleen de klankkast moet voorzien worden van 

een nieuwe laklaag ook de hals wordt aangepakt als-

mede de toets en nieuw fretwerk. De stemknoppen 

zijn ook opnieuw met de hand vervaardigd .

Ander licht kan een nogal wisselend effect hebben 

op de uiteindelijke uitstraling van een instrument.

Een nieuwe brug met stringsavers die echter niet

meer op de juiste plaats bleek te zijn terecht gekomen.

Dat heeft alles te maken met het vervangen van het 

achterblad, waardoor de onderdelen zich anders 

gaan zetten. Daarom is de oplossing hieronder aan-

gebracht. Vergemakkelijkt ook nog eens het 

verwisselen van de snaren.

Nieuw fretwerk en een weer verfraaide toets

Zoals te zien is, is de kam schuin geplaatst

maar hij is op exact dezelfde plaats gelijmd

als voorheen. Vroeger werd de hele kam vaak

schuin geplaatst en later pas werd er alleen een 

schuine gleuf gemaakt voor het kambeentje 

en werd de kam weer recht op het bovenblad

gelijmd. Dit fenomeen is vaak te zien bij gitaren

uit de eerste helft van de vorige eeuw.

De nieuwe stemknoppen gemonteerd, al is 

er gebruik gemaakt van de oude mechanieken.

Het mechaniek voor de hoogste snaar werkt

andersom: Een oude restauratie die ik intact

heb gelaten want dat hoort een beetje bij de 

historie van dit instrument.

Nieuw kambeentje en opnieuw gelakte kop 

met opzet in zijn oorspronkelijke kleur gelaten

Links is een inmiddels gerepareerde en gestabiliseerde

scheur te zien. Ik kon er allemaal gemakkelijk bij toen

het achterblad verwijderd was.

De hak die ook weer stevig is vastgezet.

De hals is ook ontdaan van allerlei butsen 

en die speelt nu weer als een zonnetje.

Uniek blijft toch die vreemde constructie. Het heeft

toch echt ook wel zijn effect op het geluid: Met name

de sustain van deze instrumenten is opmerkelijk.

En natuurlijk een fotootje van de mechanieken

aan beide zijden met hieronder het apart aan-

gebrachte hoge E-snaar mechaniek.

Het originele achterbad was ook wel degelijk uit esdoorn 

vervaardigd, een harde houtsoort die zich niet zo gemak-

kelijk laat "plooien". Bovendien teveel deformaties bij 

de scheuren.

En dat allemaal terwijl we zo ongeveer hier 

"vandaan' kwamen. Een stukje gitaarbouw-

historie en zeker een "hebbedingetje" voor

de verzamelaar. Overigens niets ten nadele

van de huidige bespeelbaarheid en speel-

comfort.

Jose Cortes (Valencia) / Juan Cortes 4/4 gitaar (70-er jaren? - Serie de Lujo / Luxe Serie)

    
BEFORE         and      AFTER  

First there was a lot of confusion around this guitar:

Should the label read Juan Cortes or José Cortes?

Looking at the tuners it had to be an older guitar and

most likely in the neighnourhood of Valencia and

not Madrid as the so called Juan Cortes guitars are

saying to come from. The Juan Cortes guitars were

possibly produced by Jose Mas y Mas, a big guitar 

factory in Valencia. The name is in fact even a fake 

name, given by the dutch importer van der Wouw.

He imported student quality guitars from the sixties

onwards and even numbered them.

When you look closely at the back, you will notice

that the back seems to been made out of one piece of 

wood but simply double control from the inside learns 

otherwise. What is obvious here is the the more 

rounded heel model a lot of Valencia luthiers

built in the first half of the past century is there.

Here the label in this guitar has been photographed but

for some reason the lower right part has been sticked off

with a piece of paper. Luckily the Spanish guitar from the

same luthier / dealer used by Koos Speenhoff carries the

complete label: It says: "Manufactura de Guitarras / e 

Instrumentos Similares / J. Cortés / Continuacion 

de Jorje Juan, D.N. / Valencia / (Espana)"

The Koos Speenhoff guitar he used can be dated between

1920 - 1930. The son of Jose Cortes ended his business in

1932 so it could be quite reliable.

The Koos Speenhoff guitar is a little more deluxe than 

the guitar I'm restoring now. Ton Bogaard from the

guitarrasvalencia.wordpress site did a lot of investi-

gations around the luthiers and factories in and around

Valencia. He is always a very useful source around

these instruments. He examined the guitar of Koos

Speenhoff and declares that the instrument is not

playable nowadays. As a restorer I can immediately

conclude that due to the tension the section of the

soundboard left and right from the fingerboard dis-

torted as a result. This is often the case on older

guitars. The rosette is a bit more deluxe but I

can't conclude the soundboard to be quarter sawn

and most likely: Copper fretwork.

A bit surprising is the rather modern look of the back.

The outer heelcovering is part of the wood for the back.

The own frequency of the soundbox(where it resonates

the most) is B so 123,5 Hz.

    

BEFORE         and      AFTER  

The bridge seems to be placed in an angle. A method

to get a sort of compensation for the octave pitch as was

common in the first half of the past century. In earlier

times there was no built in compensation at all and

only later in time the bridgebone was placed under

an angle.

A close picture from the bridge that clearly shows us

that the edges were more square as opposed to the later 

more rounded edges on a bridge nowadays.

The "bulbed" headform can be seen here. But it is

not pointing towards a certain factory alas. Interesting

to see however that an even older Jose Cortes guitar

advertised on the Reverb site has the same headform

and the more rounded outer heel end but another

label has been used for that 1892 (?) dated guitar.

Probably and until now the oldest label of this

luthier / dealer from Valencia.

The rounded heel as was quite popular until 1940 on the 

Telesforo Julve guitars. We have to be wide oriented as the 

possibility is there that Julve is responsible for this

guitar. The heel made out of spruce is a method to speed

up production as it is a softer and more easy to adapt

kind of wood. On more expensive models this method

mostly isn't there.

The first move was to remove the bridge as it was badly 

glued to the top. Then the brittle lacquer has been removed 

which can be done while removing a minimum of the wood 

itself. Here the neck to body angle has also already been

 changed by shaving off the fingerboard towards the

head after having removed the original copper frets.

This guitar is only provided with a ladder bracing as were

a lot of student level guitars in those times. And also after-

wards a lot of simple guitars were only equipped with a

ladder bracing. To avoid warpage of the soundboard it

was often bowed a bit to resist string tension. In this case

they've opted for a clever solution: They "bowed" the bridge 

slightly and as it has been made out of hardwood it sets 

the top, once glued onto it, thus giving more strength 

against the tension of the strings.

          

As there were some deep carvings in the neck I decided to

strip the whole guitar. Spots from a strange liquid have

been removed as well.

       

Almost giving the idea that the back has been made out

of one piece of wood but in fact not.

Actually he first move was to repair the head as on

the left  the wood cracked due to metal strings and 

a much too high installed pitch.

              

In fact only visible from the back as the front of the

head had a veneer layer that was OK. On the side

the tuners will cover the seam visible there.

While working on this guitar the wood appeared to be a bit 

weak so I figured not to use a weaker piece of wood with

the right color but a more sturdy piece of wood.

I've matched the top of the fingerboard with the rather 

dark brown color of the sides, visible here. And already 

in those times the softer spruce heel is fitted in order to 

speed up the process of building a guitar.

Most likely these guitar sides weren't formed in a mold

but by hand on a piece of bowing iron, hence the traces

of the folding on one side.

Story around José Cortés Martinez

José Cortés Martinez (for his friends “Pepito”) 

was a study mate and friend of Juan Ponce Parres 

in Valencia. After José married, he lived for some 

time in Paris (from the end of 1904 till the start of 

1905) In Paris he took care as representative for

France and Germany on behalf of Juan Ponce. He 

represented the companies “Vicente Parres”, 

“Parres y Compañia” and “Juan Ponce”. During 

1912 he moved to Hamburg (Möncke-bergstrasze-

12) together with his wife and his son and daughter.

This move made it possible for him to enlarge his

sales area in Germany, Poland, Denmark and the 

Netherlands. Via the sales channels of José, Juan 

Ponce sold his instruments with great success.

For unknown reasons the friendship between Cortés 

and Ponce deteriorated during the years. The relation 

derailed in 1917 when José Cortés claimed a high

amount of money as commission on all of his sales in 

the countries mentioned. The real reason could be

that his own(!) instruments could not keep up with

price and quality of Juan Ponce’s. Juan Ponce stopped 

all contacts with José in view of this claim and also 

because of the unfolding of international problems 

coming from World War 1. No notes nor letters are 

found after this event in the archive of Juan Ponce /

Parres. (The export of Juan Ponce to afore mentioned 

countries minimalized from that point).

(translated text of Enrique Santiago)

José Cortés Pardo (son?) continued the business in 1929,

working at the Platanas, 11 in Benicalap.2) In 1929 and 

1930 José Cortés Pardo is registered at the Calle Pintor 

Vilar 2743) The business was dicontinued in july1932.

Juan Cortes

Een Juan Cortes gitaar uit de Serie de Lujo. Het begint

bij deze gelabelde gitaren doorgaans met modellen met 

een simpele "ladder"  bracing en een rozet bestaande uit

concentrische cirkels. Dit instrument heeft een waaier

van 3 balkjes en een wat verder uitgewerkte rozet en kop.

Het bekende witte label met de rode letters en een inge-

stanst productienummer. Wellicht door de importeur 

van der Wouw (Amsterdam) destijds gedaan. Scale:

645 mm. Breedte hals bij topkam: 52 mm. SOLD.

Mede vanwege een centrale balk die over de naad van het

bovenblad loopt is besloten de naad die wat open is gaan

staan, te vullen met lijm omdat de balk genoeg stabiliteit

geeft aan deze verbinding. Een simpele inzet is mogelijk 

en ook geen probleem maar gewoon niet nodig.

De kam is voorzien van een 12 gaats systeem. Dat maakt

het verwisselen van snaren veel gemakkelijker maar zorgt

tevens voor een betere hoek over het eveneens nieuwe

kambeentje. Het snarenblok is standaard bij dit model:

extra versierd met een pearloid fineerlaag.

Wat lichte peutjes in de hals van het slordig wegzetten 

maar de achterkant is, zeker gezien de leeftijd van deze 

gitaar, nog heel fraai.

Dit detail is hier weergegeven vanwege de tekening

in het hout van een soort van dierenkop (giraffe?)

En de achterkant in zijn totaal welke opvallend

gaaf is qua uiterlijk.

De topkam is bijgevijld en op de optimale snaar-

hoogte gebracht. Nieuwe mechanieken.

Ook de frets hebben een opknapbeurt ondergaan:

Netjes rond en glad gemaakt. (Gepolijst)

Even lastig om te vinden: De mechanieken 

die een beetje op dit soort gitaren horen.

Ook de kop is nog netjes en vrij van beschadigingen.

En een hak constructie welke geheel uit hardhout vervaardigd

is. Bij de meeste Cortes modellen is dat zo en daardoor weer 

wat minder verwijzend naar Valencia als "geboortestad'.

Het lijkt een later bewerkte kop te zijn maar 
dat is niet het geval. Het hoort zo.

De vorm van de kop is net wat 'ingewikkelder". De topkam 
zowel als het kambeentje zijn uit echt been gemaakt maar
is wel opnieuw "gesoigneerd" want de topkam had nogal wat 
scherpe kanten en te diepe gleuven. De toets wordt bij deze 
producent vaak gevernist en gemakshalve worden de frets dan 
meegenomen wat resulteert in een ongelijk fretoppervlak met
alle vervelende gevolgen van dien door de deels afspringende
vernislaag. Het fretwerk is nu rond, gevlakt en gepolijst.

Een lage kam is in principe prima maar vaak ook een teken
van een door de jaren heen "gegroeide" foute hoek die
de hals maakt met de klankkast. Voordeel bij dit exem-
plaar was de plaatsing van laag geplaatste gaatjes voor de 
snaren in het snarenblok. Toch een twaalfgaats kam ge-
maakt waardoor de snaren een goede hoek over het
eveneens vernieuwde kambeentje maken.

Simpele mechanieken werden wel steeds op de verschillende 
modellen toegepast. De rollers die van plastic zijn, scheuren
nogal eens en dat was ook bij deze gitaar het geval. Voor wat 
betreft de houtsoorten lijkt mij dat er notenhout voor de klank-
kast maar ook voor de toets is gebruikt. Mahonie hals en 
(gelukkig) een massief (vuren / fichten) bovenblad.

Hier dus niet de concentrische cirkeltjes rond het klankgat
maar een smaakvolle rozet. Waar de Juan Cortes gitaartjes
gemaakt worden is een beetje een raadsel. E.e.a. verwijst
wat nadrukkelijker naar Valencia dan naar Madrid. Dat
blijkt bij nader onderzoek ook zo te zijn!

Het etiket wat door de jaren heen geen veranderingen heeft
gekend maar dan wel de toevoeging: "Serie de Lujo" wat
zoveel betekent als "Luxe serie". De druk werd eerder
ook in het zwart uitgevoerd. Deze gitaar zal waarschijnlijk
uit de jaren zeventig zijn. Veel Spaanse firma's moesten
noodgedwongen stoppen met de fabricage van gitaren
door toenemende concurrentie uit Japan. Waar er in
Spanje vaak nog veel met de hand gedaan werd, was
het machinaal werk bij de Japanners wat er vaak ook 
mooier uitzag. Het lijkt de trend te zijn dat deze oudere 
Spaanse gitaartjes weer in aanzien komen. De naam
Juan Cortes is overigens een verzonnen naam door de
importeur van Wouw uit Amsterdam. Deze gitaren
komen niet uit Madrid maar werden in Valencia door
Jose Mas Y Mas vervaardigd.