Salvador Ripolles (Valencia) gitaar: Vijftiger jaren (?)

Hier toch nog een keer wat nadere informatie over het gitaartje 

wat ik onlangs gescoord heb. Of het qua geluid iets is, zal de 

toekomst nog uit moeten wijzen. Er moet nu nog te veel in orde 

gemaakt worden. De kam is slecht en niet op de juiste plaats 

gelijmd. Bovendien met een soort Bisonkit lijkt wel. Ook is de 

kam veel te dik gelaten maar dat corrigeer ik toch wel even.

VERKOCHT.

De achterkant die zijn sporen misschien niet verdiend 

maar wel gekregen heeft. Maar het is allemaal reparabel.

Wel bijzonder is dat zowel achterkant als zijkanten een

typische wenge "vlam". vertonen terwijl notenhout 

destijds toch veel gangbaarder (en goedkoper) was. 

Wat scheuren die wel dichtgezet gaan worden. Opvallend 

zijn de balkjes die op de zijbladen geplaatst zijn, dus van 

boven- naar onderblad lopend en dat op een afstand van plm. 

8 cm van elkaar over de hele omtrek gelijmd. Ik heb het in 

dat aantal nog nooit in een gitaar aangetroffen. Houdt het 

zijblad wel netjes recht natuurlijk maar maakt de gitaar

ook zwaarder en wellicht wat minder resonant.

Bekend van deze Valenciaanse gitaartjes is het "uitge-

kristalliseerde verfwerk dat gelukkig gemakkelijk te 

verwijderen is. Het is namelijk veel te gevoelig voor

krassen die er duidelijk zichtbaar en dus lelijk op

naar voren komen. Wel een waaiervormige bracing 

bestaande uit 5 balkjes. De schaal van deze gitaar 

is 645 mm dus comfortabel te bespelen.

Bepaald geen symmetrische kop maar gezien wat 

lichte beschadigingen aan de voorkant van de kop 

wordt dat natuurlijk meteen "meegenomen".

De typisch Valenciaanse manier van werken met 

een wat zachtere houtsoort die als hak fungeert.

Een label dat ik nog niet ben tegengekomen van deze bouwer.

Bij werkzaamheden in de klankkast verpulverde het originele label 

meteen. Gelukkig had ik er al van te voren een foto van gemaakt!

Wel prima werkende geklonken mechanieken welke 

dus niet uit de plaat gebogen zijn. RAED Patentado.

Een net wat luxer rozetje en een waaierbebalking 

bestaande uit 5 netjes geschaafde balkjes. Uiteraard 

verder de koperen frets in een hoogstwaarschijnlijk 

notenhouten toets in dit geval.

Een foto van de nu kale achterkant.  Het is vrij gemakkelijk

om een oudere Spaanse gitaar van zijn laklaag te ontdoen.

Dat heeft alles te maken met het kristalliseren van de nitro

cellulose lak, een proces wat zich altijd na enkele tientallen

jaren voltrekt. De tekening van het hout wordt alleen maar 

beter zichtbaar en de achterkant is klaar om gerepareerd

te worden en nadien netjes uit te vlakken.

Door de kale achterkant met een vochtige doek met 

terpentine in te smeren, krijg je een idee van de kleur 

die de gitaar na een lakbehandeling zal gaan krijgen.

De aanvankelijk gelige kleur is helemaal weg.

Het wordt allemaal veel roder. Teakhout, wat soms

veel lijkt op wenge, zou een veel geler aanzicht

hebben gegeven. De gitaar verliest deze kleur na

het natmaken pas na een aantal uren. Genoeg tijd

dus om een paar foto's te maken.

De scheuren zijn dichtgezet en het verder spuiten kan 

beginnen. Twijfels blijven over de houtsoort aangezien 

notenhout soms ook deze structuur kan vertonen....

De randinleg rechtsonder gerepareerd evenals een scheurtje 

in de buurt van de toets. Het bovenblad is nog mooi recht en

de balkjes die loszaten zijn weer stevig vastgezet. De kam is 

eraf geweest en dunner gemaakt. Bovendien nu toch maar

gekozen voor de juiste plaats i.v.m. de intonatie.

De gitaar ziet er weer netjes uit en is gestabiliseerd voor wat

betreft een scheurtje dat linksboven in het bovenblad zat.

De achterkant was er wat erger aan toe en heeft diverse inzetten

gekregen. Het blijft zichtbaar maar kan weer een leven lang mee.

Nog steeds onduidelijk om wat voor houtsoort het gaat.

Misschien toch geen Wenge?

Ik kan het niet laten om zo'n kop dan toch weer

enigszins symmetrisch te krijgen en wat kopbe-

schadigingen weg te halen aan de achterkant.

Leuk klinkende gitaar maar steekt niet met kop

en schouders uit boven zijn "soortgenoten".

Otto Vowinkel Concert guitar 1994

Finally I've came across an Otto Vowinkel, the Dutch luthier

from Amsterdam. A lot of professional guitar players are

choosing for his instruments. Therefore the price is most of

the time out of reach for most people of the guitar playing

community.  This guitar is from the year 1994. Vowinkel 

was true to the old school of guitar building but along the 

line he must have added several ideas of his own. 

Scale length: 650 mm. Width topnut: 54 mm.

A traditional 5 fan bracing of the top with two closing ribs 

but the transverse bar just beneath the sound hole has been 

provided with two "tunnels" in a sense that left and right 

from the middle that bar hasn't been glued to the soundboard 

in order to have an even more freely vibrating top.

NOT FOR SALE.

Back in the nineties his work was already outstanding and

proof of that can be listened to on a video where Tarik Harib

plays a 1996 Otto Vowinkel concert guitar for Grandguitar-

salon. In those days Otto Vowinkel used the headform later 

introduced for the second line of instruments supervised

by him but made in Spain by the Picado company.

Most likely Vowinkel is concentrating on a good sounding

instrument and a bit less on the marquetry. So not an 

elaborate roset here. Just plain simple. He more recently

uses the Amsterdam flag to add to his rosettes.

The hand signed and dated label. Plain as are a lot of the 

executions on this guitar. Focused on sound and with result!

The bridge that has the protecting bone edges on the string 

tie block. An idea more luthiers should apply. On the left

you can see some traces of a spot where the bare wood 

came through when leveling the two sides of a crack.

It was still closing and therefore only working in some

glue so not yet some cleats to strengthen the sides.

I will see how things are holding as I'm planning

to keep this one. Most of the time one of the braces 

are crossing the crack so enough support!

The back that has been made out of Indian rosewood as 

are the sides. Everything has been French polished as

it in fact belongs to a top instrument. The back was 

damaged up to the bare wood and trying to cure things 

will result in annoying color differences. Therefore

the whole back has been French polished again

Not visible on this picture but some wear in the layers

of the French polish up to the bare wood urged me to do 

the back all over again. Most of the time advantage of the

French polish technique is that you can treat only the spot.

As the layer done in 1994 has yellowed over time, it

was a must that I needed to do the whole back again 

in order to avoid colour differences.

Also the back of the head is still OK but the pointed

headform was a bit damaged. With only a small amount

of hardwax it can be cured close to the original color.

Great machine heads but I do not know the manufacturer.

Possibly Schaller but I will come up with the brand when

I'm introducing this picture to the Luthier club on FB.

To my opinion they are Gotoh tuners but someone also

was pointing on the Der Jung tuners which are very

competitive priced. Though they are on this guitar, I

think to conclude that they are from Gotoh, being

a very reliable company. Thanks for fellow guitar

players that helped me in this matter.

As has been stated already the pointed headform in those 

times used for his concert (and hand signed instruments)

The frets have been redressed as there was enough material

left over. It was obvious this guitar has been played a lot.

It all starts with the use of good materials but one cannot 

deny that a special talent is needed to make a guitar outstanding.

A bit of an Islamic idea that was the inspiration

for this headform? I made a new nut for this guitar 

as someone must have ruined the original one.

When having the strings that long on a guitar, even the bone

in the bridge colors in an ugly way. So also here a tight fitting 

new bone was made as a start for a good set up. This guitar

has lots' of volume but never sounds harsh and colors nicely 

once striked at various places. The sustain is remarkable and

seems to make playing more easily. This instrument has been 

provided with a 655 mm scale. The nut dimension is 53 mm. 

The guitars' own frequency lies around the low G (about 98 

Herz) Some guitar players think that to be of importance.

It sure does something on the whole frequency spectrum.

This guitar surprised me a lot as I haven't encountered a

guitar in this quality up till now. I heard and played a Fleta

on an auction in Vichy that as outstanding but at a price of

about 18.000 Euro's hammer price, hmm. Then later a 

Hermann Hauser II showed to me was a guitar to remember

as well. Not strange Andres Segovia played that one for

a long period of time before he switched to a Ramirez.

Hiroshi Tamura P50 Bouwjaar 1972

 

Een mooie Hiroshi Tamura gitaar uit 1972.

Het is een P50 model. De Japanners voerden dit soort

model aanduidingen n.a.v. de prijzen die ze destijds 

(jaren zeventig) vroegen voor hun producten. Dit was 

toen een dure gitaar want de koers van de Yen 

devalueerde nogal in de zeventiger jaren. Maar 

ik heb deze gitaar niet gekocht bij wijze van inves-

tering. Het geluid sprak me aan. De gebroeders 

Tamura werkten samen gedurende de 60-er, zeven-

tiger en tachtiger jaren. Niet meer in leven en ook 

geen opvolgers betekende helaas een beetje 

verdwijnen in een soort obscuriteit terwijl hun aanzien 

niet voor Kohno of Orozco hoefde onder te doen.

Destijds 50.000 Yen. Nu 700 Euro. VERKOCHT

Een fraai en fijngenerfd bovenblad dat echter wel zijn sporen 

heeft meegekregen van het intensieve bespelen maar ook een

beetje vanwege een ruwe behandeling. Massief ceder boven-

blad en een ebben toets met verrassenderwijs een plastic 

topkam. Die is natuurlijk vervangen door een benen kammetje

evenals het brugbeentje. De schaal is 655 mm en de gitaar 

is uitgevoerd met een waaiervormige bracing van 7 latjes 

inclusief twee sluitribben in de oude Antonio de

Torres traditie.

Het achterblad is gelamineerd uitgevoerd evenals de zijkanten.

Vaak wordt dit als inferieur aangemerkt maar bedenk daarbij wel

dat veel 19e eeuwse Franse gitaren ook zo werden uitgevoerd.

Een zachtere houtsoort aan de binnenkant tegen de hardere

buitenlaag. Maar vaak ook palissander op palissander wat bij

overzeese export veel stabieler blijkt te zijn. En zelfs tegen-

woordig zijn de Clase 1A concertgitaren van Jose Ramirez nog 

van gefineerde zijkanten voorzien. Het lijm en constructiewerk 

aan de binnenkant van de Tamura is onberispelijk!

Een palissander brug waarbij de hoogste snaren hier

nog met een simpele blouse knoop als snaarhouder 

zijn vastgezet. Inmiddels is deze brug voor wat betreft

de drie hoogste snaren van een string saver voorzien

om een betere hoek over het kambeentje te verwe-

zenlijken maar eigenlijk niet nodig.

Een smaakvolle kop maar wel met een afwijkende

afstand tussen de verschillende stemknoppen en hun

assen: 38 mm in plaats van de gebruikelijke 35 mm.

Niet te krijgen al maakte de Spaanse fabrikant Fustero

deze wel op aanvraag. Helaas bestaat dat atelier niet meer.

Goede mechanieken, doorgezaagd en van een messing

plaatje voorzien. zorgden voor een prima oplossing.

De firma Rubner maakt overigens op verzoek wel

mechanieken met een afwijkende "spacing".

Op de duurste Tamura modellen is een ebben

verstevigingsstrip te vinden in de hals. Hier dus

niet maar na bijna 50 jaar is de hals nog steeds

recht. Het geluid van deze gitaar is vergelijk-

baar met de Kohno modellen: Een mooie stevige

bas gecombineerd met een rijk en mooi rond

hoog. Dat alles in goede balans. Wellicht dat de 

gitaar wat aan een specifiek geluid mist maar dat 

is persoonlijk en soms ook alleen voorbehouden 

aan de topmodellen van de grote bouwers.

Op deze foto is de oplossing te zien die ik bedacht

heb om de 38 mm afstand tussen de stemknoppen

op te vangen: Een messing plaatje ertussen na de

standaard mechanieken van 35 mm te hebben 

doorgezaagd. En de vrijheid om een kwalitatief

goed en geschikt mechaniek uit te zoeken.

Jose Rodriguez Model 8ST Spaanse gitaar (Valencia) / Lucien Gelas gitaar

Ik koop graag gitaartjes waar het een en ander aan moet 

gebeuren. Dat is begonnen toen ik met mijn vrouw op een

warme dag in Jerez de la Frontera liep, terwijl iemand

een gliko opende om er een gitaar in te gooien. "Mag ik

hem hebben?" was mijn vraag "Esta rotta" was het antwoord.

Nou, dat viel mee, een gebroken kop welke nog prima

te lijmen was. Gerepareerd en gewoon weggegeven aan 

iemand die mij ook van dienst was geweest. Deze gitaar

leek ook zo'n lot beschoren te zijn. Wat schades die minder

eenvoudig door iemand zomaar hersteld kunnen worden.

Zoals hier een goede reparatie aan het massieve boven-

blad (Linksonder) SOLD.

 

Deze gitaar is helemaal nog niet zo oud maar is wel

een beetje mishandeld en heeft ook aan het achterblad 

nog wat reparaties ondergaan. De moeite? Ja, want

deze gitaren zijn de directe opvolgers van de illustere 

Antonio Lorca gelabelde gitaren uit de Guitarras

Mervi fabrieken in Valencia.

Jose Rodriguez model 8 ST is direct te vergelijken met

het model 8 van Antonio Lorca. Gewoon wat netter

gebouwde gitaren dan doorgaans in Valencia en zeker

qua klank de moeite waard.

Met trots wordt blijkbaar kond gedaan van het mas-

sieve bovenblad dat je op deze gitaren terugvindt.

Tsja, mocht je een labeltje tekort komen.... Dit label

is gefotografeerd van de gitaar hierboven en zichtbaar

is dus ook de "Antonio Lorca" afkomst alhoewel die

naam een "Fake"  is omdat Antonio Lorca een be-

roemde bouwer in de 19e eeuw uit Malaga was.

Misschien wat minder mooi, maar krijg het maar eens 

op kleur. Donkert in elk geval nog na aan het daglicht.

E.e.a. sluit echter prima aan en is volkomen stabiel.

Garantie geef ik daar gewoon op!

Een mooie rozet en eigenlijk een fijngenerfd bovenblad 

wat meestal voor de wat duurdere modellen gebruikt wordt.

Rechts onderin een klein inzetje om daar de rand weer 

stevig te maken. Daar is de gitaar wellicht een keer

op gevallen.

De achterkant van de kop is netjes. Geen breuken

of iets dergelijks.

Simpele nieuwe mechanieken maar alles werkt naar behoren.

Netjes gevlakte en gepolijste frets die klaar zijn

voor jaren speelplezier. Heel prettige speelactie

mede door de wat korte schaal waarmee deze

gitaren zijn uitgerust. Het geluid is de sterke kant

van deze modellen en ze onderscheiden zich dan

ook van andere modellen vergelijkbaar in prijs

evenals hun illustere voorgangers: De  Antonio 

Lorca series.

Lucien Gelas

Het leek me een leuk project om me daar nu eens op

te storten. Veel werk maar als gepensioneerde telt dat

allemaal wat minder mee. Dus "het mes erin".

Diverse (onvermijdelijke) scheuren in het bovenblad en

het is dan ook dan vraag of het tussenblad daarvan verschoond 

is gebleven. E.e.a. is goed te repareren want het achterblad

is te ver heen om te gaan restaureren. Massief esdoorn is

nog voldoende te krijgen en dat op kleur brengen lukt me 

ook wel. De kam heeft het, zoals erg vaak op deze modellen

in verband met de trekkracht van de snaren door deze 

constructie, ook begeven.

Een "inkijkje in deze bijzondere gitaarconstructie. Scheuren

waar je normaal gesproken niet bij kunt bij het toepassen van

zo'n dubbel bovenblad. Miguel Llobet maar ook Ida Presti

hebben ooit dit model bespeeld en in hun collectie gehad.

Vaak is het gebruik van stalen snaren schuldig aan dit soort

schades dus dat moet voor de toekomst met klem afgeraden

worden al is het wel mogelijk met de nieuwe kamconstructie

in combinatie met de snaarhouder die erop zit.

Dan maar alle knoppen eraf als we er toch al twee mis-

sen en een derde een afwijkende kleur en vorm heeft.

Een kleur kiezen die past bij het inmiddels weer op

kleur gebracht bovenblad. Overigens hebben goed 

geplaatste inzetten bij het repareren van een scheur 

nauwelijks invloed op het uiteindelijke geluid. Een

scheur is eigenlijk ook een teken van teveel spanning 

tussen de diverse onderdelen en dat kan wel eens

positief voor het geluid maar negatief voor de

toekomst van een gitaar uitpakken.

Niet alleen de klankkast moet voorzien worden van 

een nieuwe laklaag ook de hals wordt aangepakt als-

mede de toets en nieuw fretwerk. De stemknoppen 

zijn ook opnieuw met de hand vervaardigd .

Ander licht kan een nogal wisselend effect hebben 

op de uiteindelijke uitstraling van een instrument.

Een nieuwe brug met stringsavers die echter niet

meer op de juiste plaats bleek te zijn terecht gekomen.

Dat heeft alles te maken met het vervangen van het 

achterblad, waardoor de onderdelen zich anders 

gaan zetten. Daarom is de oplossing hieronder aan-

gebracht. Vergemakkelijkt ook nog eens het 

verwisselen van de snaren.

Nieuw fretwerk en een weer verfraaide toets

Zoals te zien is, is de kam schuin geplaatst

maar hij is op exact dezelfde plaats gelijmd

als voorheen. Vroeger werd de hele kam vaak

schuin geplaatst en later pas werd er alleen een 

schuine gleuf gemaakt voor het kambeentje 

en werd de kam weer recht op het bovenblad

gelijmd. Dit fenomeen is vaak te zien bij gitaren

uit de eerste helft van de vorige eeuw. Verkocht

De nieuwe stemknoppen gemonteerd, al is 

er gebruik gemaakt van de oude mechanieken.

Het mechaniek voor de hoogste snaar werkt

andersom: Een oude restauratie die ik intact

heb gelaten want dat hoort een beetje bij de 

historie van dit instrument.

Nieuw kambeentje en opnieuw gelakte kop 

met opzet in zijn oorspronkelijke kleur gelaten

Links is een inmiddels gerepareerde en gestabiliseerde

scheur te zien. Ik kon er allemaal gemakkelijk bij toen

het achterblad verwijderd was.

De hak die ook weer stevig is vastgezet.

De hals is ook ontdaan van allerlei butsen 

en die speelt nu weer als een zonnetje.

Uniek blijft toch die vreemde constructie. Het heeft

toch echt ook wel zijn effect op het geluid: Met name

de sustain van deze instrumenten is opmerkelijk.

En natuurlijk een fotootje van de mechanieken

aan beide zijden met hieronder het apart aan-

gebrachte hoge E-snaar mechaniek.

Het originele achterbad was ook wel degelijk uit esdoorn 

vervaardigd, een harde houtsoort die zich niet zo gemak-

kelijk laat "plooien". Bovendien teveel deformaties bij 

de scheuren.

En dat allemaal terwijl we zo ongeveer hier 

"vandaan' kwamen. Een stukje gitaarbouw-

historie en zeker een "hebbedingetje" voor

de verzamelaar. Overigens niets ten nadele

van de bespeelbaarheid en het speelcomfort

van de tegenwoordige modellen.